INFORMACJE DLA UŻYTKOWNIKÓW

1. Jak mogę zarejestrować dom dziecka na Portalu?

Wejdź w zakładkę „Jesteś przedstawicielem Placówki” i skorzystaj z formularza online, wybierając swoją placówkę z listy. Jeśli nie znalazłeś jej wśród opcji do wyboru, samodzielnie wypełnij dane. Następnie na adres aktywacja@domydziecka.org prześlij wypełniony formularz zgłoszeniowy (Pobierz dokument w doc  lub Pobierz dokument w pdf). 

Czekaj na telefon od przedstawiciela Portalu. Po pozytywnej weryfikacji otrzymasz login i hasło za pomocą którego będziesz mógł korzystać z Portalu.

2. Prowadzę rodzinny dom dziecka/rodzinę zastępczą/pogotowie opiekuńcze. Czy mogę zarejestrować się na Portalu?

Zapraszamy do współpracy nie tylko domy dziecka, ale także prowadzących rodzinną pieczę zastępczą. Aby zarejestrować się na Portalu, wejdź w zakładkę „Jestem przedstawicielem placówki”.  Sprawdź, czy Twoja rodzina jest już w naszej bazie, szukając jej w formularzu online. Jeżeli ją odnajdziesz, wybierz ją i kliknij wyślij. Jeżeli nie ma jej w bazie, wypełnij dane w formularzu online. Przygotuj dokumenty potwierdzające prowadzenie rodzinnego domu dziecka lub rodziny zastępczej, na przykład aktualną umowę z pcpr czy decyzję sądu (dane dzieci mogą zostać ukryte). Wypełnij formularz zgłoszeniowy (Pobierz dokument w doc lub Pobierz dokument w pdf), dołącz do niego dokumenty i wyślij na adres aktywacja@domydziecka.org. Czekaj na telefon od przedstawiciela Portalu. Po pozytywnej weryfikacji otrzymasz login i hasło za pomocą którego będziesz mógł korzystać z Portalu.

3. Wysłałem dokumenty zgłoszeniowe, kiedy moja placówka zostanie aktywowana?

Aktywacji nowych placówek dokonujemy w pierwszym tygodniu miesiąca.

4. Edytowałem dane swojej placówki, jednak na stronie dalej są widoczne nowe. Dlaczego?

Nowe dane będą opublikowane po zaakceptowaniu ich przez zespół portalu. 

5. Zapomniałem hasła/loginu do Portalu? Co robić?

W przypadku zagubienia danych prosimy o kontakt na adres aktywacja@domydziecka.org.

6. Czy potrzeby publikowanie z zakładce „Lista potrzeb” są aktualne?

Lista potrzeb tworzona jest przez same domy dziecka, a więc są one aktualne. Warto jednak przed przekazaniem pomocy skontaktować się z daną placówką i zapytać o szczegóły.

7. Chciałbym zrealizować którąś z potrzeb z „Listy potrzeb”. Jak mam tego dokonać?

Po kliknięciu na daną potrzebę na liście zobaczysz dokładny adres i dane kontaktowe placówki. Podarunek wyślij lub dostarcz osobiście, kontaktując się wcześniej odbiorcami pomocy. Nie wysyłaj przesyłek na adres Portalu.

8. Co oznacza zielony znaczek przy nazwie Placówki?

Zielony znaczek oznacza, że Placówka posiada aktywne konto na naszym portalu. Dany dom dziecka lub rodzina zastępcza została zweryfikowana, może publikować informację o potrzebach oraz odbierać pomoc od darczyńców, korzystając z portalu.

9. Wypełniłem formularz pomocy w zakładce „Chcę pomoc”. Co robić dalej?

Skrócone ogłoszenie o chęci pomocy zostało opublikowane na stronie. Jego dłuższą wersję, uzupełnioną o Twoje dane, mogą zobaczyć zalogowane placówki. Dom dziecka lub rodzina zastępcza, która będzie potrzebować Twojej pomocy, skontaktuje się z Tobą telefonicznie lub mailowo, w celu ustalenia szczegółów przekazania.

10. Chcemy odebrać pomoc z zakładki „Chcę pomóc”. Jak mamy to zrobić?

Pomoc mogą odbierać tylko zarejestrowane Placówki. Po zalogowaniu możesz zobaczyć dane darczyńcy. Aby odebrać pomoc, należy skontaktować się z darczyńcą telefonicznie lub mailowo i ustalić szczegóły jej przekazania. Darczyńca czeka na Twój znak. Nawet, jeśli nie odpowiada Wam forma jej przekazania, warto dopytać się na przykład o możliwość wysyłki. Nie zapomnij o zaznaczeniu odebrania pomocy, dzięki temu ogłoszenie nie będzie już dostępne dla innych placówek. 

11. Dlaczego na stronie internetowej podane są dwa konta bankowe służące do wpłat?

Uznaliśmy, że rzetelniej jest pozwolić darczyńcom na samodzielny wybór, kogo chcą obdarować swoim wsparciem, dlatego stworzyliśmy dwa konta. Konto 85 1750 0012 0000 0000 3741 3607 zostało stworzone z myślą o domach dziecka, konto 63 1750 0012 0000 0000 3100 5892 wspiera działalność Portalu. 

Wpłaty z pierwszego w stu procentach przeznaczane są na pomoc domom dziecka zarówno bezpośrednią, jak np. zakup sprzętu sportowego dla konkretnej placówki lub finansowanie remontu, oraz niekiedy pośrednią, na przykład sfinansowanie kosztów reklamy akcji prowadzonej przez konkretny dom dziecka. Szczegółowy raport z wydanych środków ukaże się wkrótce na stronie. 

Wpłaty z drugiego konta wspierają funkcjonowanie Portalu. To z nich finansowane są np. koszty utrzymania strony, druku ulotek informacyjnych, czy koszty dojazdu wolontariuszy na akcje. Dzięki możliwości zbierania funduszy, którą otrzymaliśmy po 10 latach istnienia, zespół Portalu nie musi już z własnej kieszeni pokrywać kosztów jego działalności, a wręcz możemy myśleć o jego dalszym rozwoju.

Pierwsze konto przeznaczone jest dla wszystkich placówek opiekuńczo-wychowawczych, rodzinnych domów dziecka i rodzin zastępczych wspólnie.  Podczas większych akcji w tytule przelewu można zaznaczyć, którą konkretnie placówkę chce się wesprzeć. Gdy takiej akcji nie prowadzimy, a wpłata jest niewielka, wskazanie konkretnego domu dziecka traktujemy jako sugestię.  

12. Przeprowadzam akcję/konkurs na rzecz domów dziecka/rodzin zastępczych. Czy możecie Państwo poinformować o niej na swojej stronie?

Prosimy o przesłanie informacji na temat akcji na adres info@domydziecka.org oraz przykładowy tekst przeznaczony do zamieszczenia w zakładce „Aktualności”. 

13. Czy możliwe jest uzyskanie listy placówek opiekuńczo-wychowawczych?

Listę placówek opiekuńczo-wychowawczych, rodzinnych domów dziecka oraz części rodzin zastępczych można znaleźć w bazie placówek na naszej stronie. Nie udostępniamy jej w inny sposób. 

14. Czym różnią się placówki opiekuńczo-wychowawcze, rodzinne domy dziecka i rodziny zastępcze? Czym różnią się poszczególne typy placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych?

Rozróżniamy pieczę insytucjonalną (placówki opiekuńczo-wychowawcze, interwencyjne ośrodki preadopcyjne, regionalne ośrodki opiekuńczo-terapeutyczne) oraz rodzinną (rodzinne domy dziecka i rodziny zastępcze). Szczegółowe cechy oraz dalsze rozróżnienie przedstawiamy na osobnej stronie - zobacz. 

POMOC

1. Który dom dziecka najbardziej potrzebuje pomocy?

Nie posiadamy informacji dotyczących sytuacji finansowej poszczególnych placówek. Zazwyczaj domy dziecka i rodziny zastępcze z dużych miast otaczane są większą opieką płynącą od sponsorów. Placówki w małych miastach i na wsiach mają mniejsze możliwości na uzyskanie wsparcia, dlatego przy wyborze odbiorców pomocy polecamy zwrócić na nie szczególną uwagę.

2. Chcę przekazać rzeczy dla dzieci, jak mogę to zrobić?

Możesz sprawdzić, gdzie znajdują się najbliższe domy dziecka i samodzielnie się z nimi skontaktować. Ich bazę teleadresową znajdziesz w zakładce „Placówki” na naszej stronie. Możesz także skorzystać z zakładki „Chcę pomóc”, wypełniając formularz. Pamiętaj o dokładnym opisaniu rzeczy. Dom, który będzie potrzebował Twojej pomocy, skontaktuje się z Tobą telefonicznie bądź mailowo.

3. Chcę przekazać rzeczy dla dzieci, czy mogę je do Państwa przywieźć?

Niestety, nie posiadamy pomieszczeń, w których moglibyśmy magazynować rzeczy, aby następnie rozdysponować je pomiędzy poszczególnymi domami dziecka. Prosimy o skorzystanie zakładki „Chcę pomóc” znajdującej się na naszym portalu, gdzie można dodać ogłoszenie o oferowanej pomocy.

4. Chcę przekazać zabawki/ubrania po swoim dziecku, ale żaden z domów dziecka nie nimi zainteresowany. Czy domy dziecka nie potrzebują pomocy?

W placówkach opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, a więc w typowych domach dziecka, mieszkają dzieci powyżej 10 roku życia. Zabawki nie są już więc dla nich odpowiednim prezentem. Część domów dziecka niechętnie przyjmuje używane ubrania, zarówno ze względów sanitarnych, jak i z dotychczasowego złego doświadczenia, kiedy zniszczone rzeczy nie nadają się do dalszego użytku. 

Chcąc przekazać zabawki i ubrania, lepiej kontaktować się z rodzinnymi domami dziecka oraz rodzinami zastępczymi, które opiekują się także młodszymi dziećmi. 

5. Jak mogę polepszyć los dzieci?

Każdy gest wsparcia jest oczekiwany. Potrzeby placówki najlepiej oceniać przez pryzmat życia w zwyczajnej rodzinie, w której są dzieci, z tą różnicą, że w placówce jest znacznie więcej dzieciaków.  Dzieci można wspierać w różny sposób. Każdy powinien znaleźć taki, który będzie mu najbardziej odpowiadał. Można wspierać na wiele sposobów – poprzez wsparcie rzeczowe czy finansowe ale i poprzez aktywność wolontaryjną dzieląc się swoim czasem, wiedzą, doświadczeniem. Portal www.domydziecka.org oferuje wsparcie w zakresie docierania do domów dziecka w całej Polsce. Na portalu można samodzielnie zgłosić chęć wsparcia placówki jak i wyszukać konkretną placówkę, która zgłosiła swoje potrzeby. 

6. Chciałbym nawiązać kontakt z podopiecznymi domów dziecka. Jak to zrobić?

Zapraszamy do bezpośredniego odwiedzenia placówki. Można zostać tzw. rodziną zaprzyjaźnioną. Jest to forma wsparcia pracy socjalizacyjnej placówek opiekuńczo-wychowawczych. Dzieci bardzo się garną do nowej cioci i wujka, którzy nie tylko zapraszają wychowanka domu dziecka do swojego domu na święta, ale także pokazują życie rodzinne w dni wolne od nauki, wakacje. 

Każdy dorosły, który decyduje się na pomaganie w tej formie musi mieć jednak świadomość, iż ponosi odpowiedzialność nie tylko opiekuńczą, ale także moralną, gdyż otwierając swój dom dla wychowanka daje szansę na stworzenie jakże ważnych relacji, które często przekształcają się w więzi, trwające latami.  Często rodzina zaprzyjaźniona, ofiarowując swój czas i swoją obecność, zaspokaja szereg potrzeb emocjonalnych, społecznych i poznawczych, które sprzyjają readaptacji dziecka do środowiska.

7. Czy istnieje możliwość zaproszenia dziecka z Domu Dziecka do nas na Święta lub na wspólne wakacje?

Jeśli ktoś pomyślał o tym przed Bożym Narodzeniem, to może tylko ulega świątecznemu nastrojowi. Dom dziecka to nie jest wypożyczalnia dzieci. Nie można tak po prostu przyjść, wziąć dziecko na kilka dni, a potem je oddać. Rodziny, które chcą zaprosić dziecko na święta, powinny dużo wcześniej spotkać się z psychologiem i dyrektorem placówki, odpowiednio się do tego przygotować. 

Bardzo istotna jest ochrona dzieci przed negatywnymi emocjami, których często już bardzo wiele przeżyły w swoim życiu. Dlatego też, osoby które otrzymują zgodę na zaproszenie dziecka do domu, muszą nawiązać z nim dużo wcześniej więź i wykazać się  odpowiedzialnością.

Ponadto Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie daje możliwość i prawo bycia wolontariuszem. W tym celu najlepiej skontaktować się  z placówką, w której chce się pomagać, spotkać z jej przedstawicielem i przedstawić swój pomysł na pomoc i wsparcie wychowanków.

Dzieci z domu dziecka, zwłaszcza te małe, marzą o własnym domu, rodzinie. Każda nowa ciocia czy wujek w ich życiu to dla nich nadzieja, że ich los się odmieni. Ktoś chce tylko uprzyjemnić im święta, a one łudzą się, że znalazły dom. Zabierając je do siebie tylko na kilka dni, pokazuje się im życie, które pewnie nie stanie się ich udziałem. Dziecko może bardzo przeżyć powrót do szarej rzeczywistości. Pamiętajmy, że dzieci z domu dziecka mają za sobą trudne doświadczenia. Miały już kiedyś mamę i tatę, jakieś ciocie i wujków, były brane i odrzucane. Jeśli więc kolejny kontakt się urywa, jeśli kolejni dorośli pojawiają się i znikają, to one biorą winę na siebie, oskarżają się, że to przez nie znów się nie udało. 

Dzieci z domów dziecka często mają skomplikowaną, pogmatwaną psychikę. Nie wiadomo, jak taki gość zachowa się w nieznanym sobie środowisku, gdzie ma prosto siedzieć, ładnie jeść i czuje na sobie spojrzenia innych. Może się wycofać i nie będzie z nim żadnego kontaktu albo zwracać na siebie uwagę, dokuczać. Zupełnie co innego, gdy dziecko już wcześniej zaznajomiło się z tą rodziną, zna ciocię, wujka, ich dzieci. Dlatego właśnie chętne rodziny powinny zgłosić się do domu dziecka znacznie wcześniej, przyjść przynamniej kilka razy, poznać dzieci, porozmawiać z pracownikami i udowodnić, że zależy im na częstszych kontaktach, a nie na kilku dniach w roku.

Jeśli chcą Państwo zapewnić dziecku z domu dziecka wakacyjny wyjazd, mogą Państwo wspomóc wybrany dom dziecka finansowo. Na stronie www.DomyDziecka.org w zakładce Lista potrzeb można znaleźć informacje o potrzebach placówek. Wiele z nich dotyczy właśnie organizacji letniego wypoczynku, który wiąże się z bardzo dużymi kosztami. Można także na przykład sfinansować wyjazd na obóz dla któregoś z dzieci.

8. Czego najbardziej potrzeba w domach dziecka?

Placówki potrzebują wsparcia zarówno w małych, jak i dużych sprawach.

Duże koszty pochłaniają remonty. Potrzebnie jest wsparcie do odnawiania pokoi dzieci oraz łazienek, przygotowywania placów zabaw lub boisk tak, aby dzieci miały jak najlepsze warunki. Wielkim wyzwaniem jest zorganizowanie wyjazdu wakacyjnego.

Oprócz tego potrzebne są rzeczy, które szybko się zużywają takie jak: przybory szkolne, kosmetyki, środki czystości. Zdarza się, że domy dziecka i rodziny zastępcze, opiekujące się dziećmi chorymi i niepełnosprawnymi, potrzebują również pomocy w zorganizowaniu dodatkowej rehabilitacji. 

Bardzo istotna jest również pomoc wychowankom, którzy opuszczają domy dziecka. Wkroczenie w dorosłość to bardzo wiele wyzwań oraz dużo potrzeb.

Warto także wspomóc dzieci i młodzież decydując się na wolontariat. Czas jest czymś najcenniejszym, co można podarować. Należy jednak pamiętać, że decyzja o podjęciu wolontariatu, powinna być przemyślana. 

9. Chcielibyśmy zorganizować zbiórkę z okazji ślubu/dnia dziecka, czego najbardziej potrzeba?

Raczej odradzamy zbiórki zabawek i ubrań. Choć niewątpliwie zabawki są wdzięcznym podarunkiem, nie są jednak rzeczami najbardziej potrzebnymi. I zabawki, i ubrania są częstymi prezentami dla domów dziecka, szczególnie w dużych miastach, gdzie domy dziecka mają sponsorów. W dużych, socjalizacyjnych placówkach mieszkają dzieci powyżej 10 roku życia, które nie bawią się już zabawkami. Młodsze trafiają do rodzinnych domów dziecka i rodzin zastępczych. 

Polecamy zamienić zbiórkę zabawek na zbiórkę kosmetyków lub przyborów szkolnych – są to produkty zużywane na bieżąco i  zawsze potrzebne niezależnie od wieku. Można też pomyśleć o książkach młodzieżowych, drobnym sprzęcie sportowym lub słodyczach.

Polecamy jeszcze przed zbiórką skontaktować się z wybranym miejscem i dopytać, jakie podarunki będą najpotrzebniejsze. 

10. Chciałbym przekazać pieniądze dla dzieci z domów dziecka. Jak mogę to zrobić?

Prowadzimy specjalne konto z myślą o domach dziecka oraz rodzinach zastępczych. Dzięki wpłatom na nich zgromadzonym, możemy sfinansować większe potrzeby placówek, takie na które trudniej znaleźć sponsorów. Co istotne, całość ze zgormadzonych na koncie wpłat, przeznaczana jest na pomoc domom dziecka. Działalność portalu finansowana jest z funduszy trafiających na drugie konto. Aby wspomóc finansowo dzieci prosimy o przekazanie wpłaty na konto prowadzone na rzecz placówek:

85 1750 0012 0000 0000 3741 3607
Fundacja „Polski Instytut Filantropii”
00-366 Warszawa, ul. Foksal 3/5
KOD BIC/SWIFT: RCBWPLPW

Lub dokonanie wpłaty poprzez zakładkę „Chcę pomóc”, jako odbiorcę wybierając Placówki.

11. Chciałbym wspomóc Portal DomyDziecka.org w działaniu. Jak mogę to zrobić?

Dziękujemy za chęć wsparcia. Aby nadal pomagać, my także potrzebujemy pomocy. Prosimy o przekazanie wpłaty na konto Portalu: 

63 1750 0012 0000 0000 3100 5892 
Fundacja „Polski Instytut Filantropii”
00-366 Warszawa, ul. Foksal 3/5
KOD BIC/SWIFT: RCBWPLPW

Lub dokonanie wpłaty poprzez stronę „Chcę pomóc”, jako odbiorcę wybierając Portal DomDziecka.org

Twoja wpłata umożliwi pokrycie kosztów funkcjonowania portalu oraz zwiększy zakres naszych działań.

Każda pomoc jest dla nas ważna, a szczególną radość dają regularnie przekazywane kwoty, nawet jeśli nie są one duże.

ADOPCJA

1. Jak wygląda proces adopcji?

Informacje na temat procesu adopcji można przeczytać w zakładce Adopcja.

2. Jakie są możliwe rodzaje adopcji?

 Polski system prawny przewiduje  trzy postacie przysposobienia:

• przysposobienie pełne

• przysposobienie niepełne

• przysposobienie całkowite

Przysposobienie pełne

przysposobienie pełne polega na tym, że między przysposabiającym a przysposobionym powstaje stosunek na podobieństwo stosunku łączącego rodziców z dziećmi. Dziecko zostaje całkowicie włączone do nowej rodziny, a wyłączone ze swojej rodziny naturalnej. Więzy łączące przysposobionego z jego rodzicami i krewnymi ulegają zerwaniu.

Utrata władzy rodzicielskiej rodziców naturalnych jest definitywna i nie może ulec przywróceniu chyba że przysposobienie zostanie rozwiązane.

Istnieje możliwość, że na żądanie dziecka i za zgodą wnioskodawcy w postanowieniu o przysposobieniu sąd postanawia, że przysposobiony będzie nosić nazwisko złożone ze swego dotychczasowego nazwiska i nazwiska przysposabiającego. Nie ma takiej możliwości w przypadku gdy występuje przy przysposobieniu całkowitym oraz wtedy gdy przy przysposobieniu pełnym sąd orzekł o sporządzenie nowego aktu urodzenia adoptowanego dziecka.

Przysposobienie pełne powoduje zmianę nazwiska przysposobionego. Na wniosek przysposabiającego-za zgodą dziecka, które ukończyło 13 lat (po wysłuchaniu dziecka młodszego)- sąd może zmienić imię lub imiona przysposabiającego.

Nowy akt urodzenia może być sporządzony, ale tylko wtedy, gdy tak orzeknie sąd opiekuńczy na wniosek przysposabiającego za zgodą przysposobionego, który ukończył 13 lat. Orzeczenie o sporządzeniu nowego aktu urodzenia może także nastąpić na wniosek przysposobionego za zgodą osoby, która dokonała przysposobienia.

Na wniosek rodziców adopcyjnych może ulec zmianie skrócony akt urodzenia, w którym zostaje wpisane nowe nazwisko dziecka.

Przysposobienie niepełne 

Adopcja niepełna powoduje powstanie stosunku rodzinnego jedynie między dzieckiem, a przysposabiającym i nie rozciąga się na krewnych przysposabiającego. Skutki przysposobienia rozciągają się na zstępnych przysposabianego.

Zasadniczym skutkiem przysposobienia niepełnego jest powstanie obowiązku alimentacyjnego tylko między przysposobionym i jego zstępnymi a przysposabiającym, a nie między przysposobionym a krewnymi przysposabiającego.

W przypadku przysposobienia niepełnego pokrewieństwo dotyczy tylko zstępnych i ma to wpływ na zasady dziedziczenia, oraz formę sporządzonego zupełnego aktu urodzenia, w którym nazwisko i rodzinne pochodzenie nie ulega utajnieniu.

Nie sporządza się nowego aktu urodzenia dziecka przysposobionego w sposób niepełny. Dziecko zachowuje zawsze stan cywilny na dwóch płaszczyznach – jest nadal członkiem rodziny biologicznej oraz dzieckiem osób, które dokonały przysposobienia.

W praktyce forma przysposobienia niepełnego jest stosowana bardzo rzadko i tylko w sytuacji, gdy jest to rozwiązanie najbardziej korzystne dla dziecka.

Przysposobienie całkowite

Przysposobienie całkowite, zwane również anonimowym, jest najdalej idącą postacią przysposobienia. Wiąże ono dziecko z nową rodziną w sposób zupełny i nierozerwalny, włącznie z nadaniem mu nowej tożsamości i zupełnym zerwaniem wszelkich więzów z jego rodzicami biologicznymi. Dziecko adoptowane jest pod każdym względem traktowane tak, jakby było naturalnym dzieckiem przysposabiających.

Decydując się na  przysposobienie całkowite należy pamiętać, że jest ono nierozwiązywalne.

W przypadku rozwiązania przysposobienia polskie prawo dopuszcza je ale jedynie w przypadku przysposobienia niepełnego i pełnego. Musi ono nastąpić z ważnych powodów na żądanie przysposobionego, przysposabiającego lub prokuratora.

W takiej sytuacji sąd indywidualnie ocenia wszystkie okoliczności, określa czy więzi rodzinne uległy rozpadowi. Najważniejsze jest określenie czy dalsze trwanie przysposobienia jest w okresie jego małoletniości jest zgodne z jego dobrem.

Przysposobienie nie może być rozwiązanie po śmierci przysposobionego, zaś po śmierci przysposabiającego może być rozwiązane tylko wtedy, gdy zmarł on już po wszczęciu sprawy o rozwiązanie przysposobienia.

Z chwilą rozwiązania przysposobienia ustają jego skutki. Jeżeli jeszcze jest małoletni może zostać ponownie przysposobiony.

Wszystkie trzy postacie przysposobienia konsekwentnie zachowują jeden cel-dobro nawiązujących się więzi rodzinnych.

Wybór postaci przysposobienia powinien być podyktowany konkretnymi, indywidualnie ocenianymi okolicznościami, a ocenę tych okoliczności zawsze determinować powinno dobro przysposabianego dziecka.

3. Kto moze zostać kandydatem na rodzica adopcyjnego?

Wedle prawa przysposabiającym może być tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, a więc osoba pełnoletnia, która nie została ubezwłasnowolniona. Minimalny wiek osoby przysposabiającej dziecko wynosi lat 18, wyjątek stanowią kobiety, które uzyskały pełnoletność przez zawarcie małżeństwa - od lat 16. W polskim prawie nie wyznaczono jasno  górnej granicy wieku dla osoby pragnącej przysposobić dziecko. Jednakże zgodnie z art.114¹ § 2 k.r.o. między przysposabiającym a przysposobionym powinna istnieć„odpowiednia różnica wieku”. To sąd rozstrzyga w każdym przypadku, kiedy ta różnica jest wystarczająca. Przyjmuje się, że jest to maksymalnie 40 lat.

Przysposabiający powinien także posiadać odpowiednie kwalifikacje osobiste. Kwalifikacje weryfikowane są przez ośrodki adopcyjne w trakcie zapoznawania się z życiorysem kandydata na rodzica, jego trybem życia i przede wszystkim poprzez bezpośredni kontakt z pracownikami placówki i psychologiem.

Przykładowe kwalifikacje osobiste przyszłego rodzica adopcyjnego można znaleźć w art. 9 Europejskiej konwencji o przysposobieniu dzieci, której Polska jest stroną.

Uwagę należy zwracać głównie na:

• osobowość,

• stan zdrowia psychicznego i fizycznego,

• zdolność do wychowania dziecka,

• sytuację rodzinną,

• motywy wystąpienia o przysposobienie,

• przekonania religijne zarówno kandydata jak i dziecka.

Przy organizowaniu zastępczego środowiska rodzinnego dla dziecka należy natomiast zapewnić:

• ciągłość w wychowaniu dziecka,

• tożsamość dziecka w sferze: etnicznej, religijnej, kulturowej i językowej.

Warunkiem adopcji jest:

• uzyskanie zgody od rodziców naturalnych przysposabianego dziecka, oczywiście o ile nie są ubezwłasnowolnieni. Nie trzeba starać się o zgodę rodzica, z którym w związku z trudnymi do przezwyciężenia przeszkodami nie można się porozumieć, ani o zgodę ojca, którego ojcostwo ustalił sąd, a władza rodzicielska nie została ojcu przyznana.

• uzyskanie zgody opiekunów prawnych dotychczas sprawujących pieczę na dzieckiem, gdy nie pozostawało pod władzą rodzicielską. W trakcie procesu adopcyjnego sam ośrodek zatroszczy się o wyrażenie takiej zgody.

• uzyskanie zgody małżonka osoby przysposabiającej, chyba że jest on całkowicie ubezwłasnowolniony, albo gdy porozumienie z nim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.

Przysposobić może małżeństwo zarówno posiadające dzieci jak i bezdzietne, samotna kobieta, rozwodnik z dzieckiem, wdowiec czy rozwódka. Nie ma sztywnych reguł określających stan cywilny kandydatów na rodzica, ani jego sytuacji rodzinnej - te są natomiast przedmiotem swobodnej oceny pracowników ośrodka i sądu dokonywanej pod kątem zdolności rodzica do należytego wywiązywania się z opieki.

Istotne jest,  iż wspólnie adopcji mogą dokonać tylko małżonkowie. Osoby pozostające w związku partnerskim nie mają takiej możliwości. 

Ośrodki opiekuńcze oraz sądy oceniają także sytuację materialną potencjalnych rodziców. Cele majątkowe nie są jednak najważniejsze, musi im choćby towarzyszyć chęć stworzenia dziecku domu i zastąpienia rodziców.

Przysposabiający wspólnie muszą jednakowo chcieć powiększenia rodziny i w równym stopniu zapewnić dziecku dom i opiekę. W każdym przypadku bada się bowiem dobro dziecka.

4. Kiedy dziecko może zostać adoptowane?

Do adopcji trafiają zwykle dzieci, których rodzice zrzekli się praw rodzicielskich, bądź zostali pozbawieni tych praw przez sąd. Część dzieci, które przebywają w domach dziecka ma jednak nieuregulowaną sytuację prawną. W wielu przypadkach, matki zrzekają się praw do dziecka zaraz po jego urodzeniu, wyrażając blankietową zgodę na przysposobienie w nieznanej rodzinie. Jednak nie dzieje się tak zawsze. Dzieci porzucone przez nieznanych rodziców i dzieci rodziców, którzy nie chcą zrezygnować całkowicie ze swego dziecka, mimo że od dawna się nim nie interesują są najbardziej pokrzywdzone.

Proces adopcji nie ruszy dopóki matka i ojciec nie zrzekną się swych praw. W każdym przypadku należy walczyć o odnalezienie tych rodziców i w ostateczności postawienie przed sądem w celu odebrania im władzy rodzicielskiej. 

Adoptowany musi być małoletni w dniu złożenia w sądzie wniosku o przysposobienie. Poza tym jednym wymogiem prawo nie precyzuje żadnych innych cech przysposabianego. Dziecko może być przysposobione niezależnie od stanu jego zdrowia i stopnia rozwoju. Ani kalectwo, ani nawet głęboki niedorozwój psychiczny nie są przeszkodą do orzeczenia przysposobienia.  W ramach procedury adopcyjnej pracownicy ośrodków opiekuńczych biorą jednak te wszystkie cechy pod uwagę próbując dobrać dla dziecka najlepszych opiekunów.

Nie bez znaczenia są też oczekiwania, jakie przyszli rodzice mają wobec dziecka. Należy zawsze mieć na uwadze, że dobro przysposabianego dziecka jest naczelną zasadą procesu adopcji i zawsze należy dążyć do jego jak najpełniejszej realizacji. 

Adoptowany wyraża zgodę na adopcję, tylko jeśli przekroczył 13 rok życia. Odmową zgody dziecka na przysposobienie sąd jest związany. Przysposabiany, który nie ukończył 13 lat, powinien być wysłuchany przez sąd, jeżeli może on pojąć znaczenie przysposobienia. Prawo przewiduje jednak wyjątek od tych reguł - sąd może orzec przysposobienie bez zgody dziecka, jeżeli wymaga tego jego dobro, w szczególności, gdy dziecko uważa wnioskodawców za rodziców. Niektóre z dzieci mogą zostać uznane za niezdolne do wyrażenia zgody np. gdy są całkowicie ubezwłasnowolnione lub stan ich rozwoju uniemożliwia im zrozumienie przysposobienia.

Adopcji nie można dokonać bez zgody opiekuna prawnego, który reprezentuje jego interesy bądź kuratora, ustanowionego przez sąd na wniosek ośrodka adopcyjnego. W szczególnych okolicznościach sąd jest w mocy orzec przysposobienie wbrew woli opiekuna, jeżeli wymaga tego dobro dziecka.

Czym jest "zgoda blankietowa"?

Zgoda blankietowa ma miejsce w przypadku gdy rodzice naturalni dziecka zgodzili się przed sądem na przysposobienie ich dziecka, nie wskazując osoby, która ma je przysposobić.

Zgoda blankietowa jest odwołalna, ale w ograniczonym czasie. Może bowiem to nastąpić tylko przed sądem opiekuńczym i przed wszczęciem postępowania o przysposobienie. Gdy sprzeciw rodziców nastąpi po wyrażeniu takiej zgody nie można traktować tego sprzeciwu jako odwołania zgody, jednakże powinien on być przez sąd rozważony przy ocenie, czy przysposobienie jest zgodne z dobrem dziecka.

Zgoda blankietowa wyrażona w innej formie niż w formie protokołu przed sądem opiekuńczym, np. na piśmie skierowanym do sądu, nie rodzi skutków prawnych.

Przepisy o przysposobieniu za zgodą rodziców bez wskazania osoby przysposabiającego stosuje się odpowiednio, jeżeli jedno z rodziców wyraziło taką zgodę, a zgoda drugiego nie jest do przysposobienia potrzebna. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli porozumienie się z drugim rodzicem napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Przepisy o przysposobieniu za zgodą rodziców bez wskazania osoby przysposabiającego stosuje się odpowiednio również wtedy, gdy rodzice przysposabianego są nieznani albo nie żyją, jeżeli sąd opiekuńczy w orzeczeniu o przysposobieniu tak postanowi.

Przysposobienie całkowite jest nierozwiązywalne i obowiązuje tu zasada pełnej tajemnicy.

Poprzedni akt urodzenia dziecka nie podlega skreśleniu, ale podlega utajnieniu i nie wydaje się z niego odpisów. Wgląd do pierwotnego aktu ma sąd, jeśli uzna za konieczne w danej sprawie oraz sam przysposobiony po uzyskaniu pełnoletności. Przysposobiony otrzymuje nazwisko przysposabiających a w akcie tym jako rodziców wpisuje się przysposabiających.

Przysposobiony po uzyskaniu pełnoletności może żądać udostępnienia księgi stanu cywilnego w części dotyczącej dotychczasowego aktu urodzenia.

Jak wygląda procedura adopcji ze wskazaniem?

Do skutecznej adopcji ze wskazaniem potrzebna jest zgoda rodziców biologicznych. W przypadku każdej procedury należy ją złożyć przed sądem.

Rodzice biologiczni powinni złożyć do sądu (wydział rodzinny) oświadczenie o zrzeczeniu się praw do ich dziecka na rzecz konkretnej rodziny/rodzica. Do wniosku należy dołączając metrykę urodzenia rodziców dziecka i akt urodzenia dziecka. Taką zgodę mogą wyrazić dopiero 6 tygodni po porodzie.

Jednocześnie rodzina adopcyjna składa wniosek o pełne przysposobienie tego dziecka. Jeśli wniosek składa małżeństwo należy do niego dołączyć odpis aktu małżeństwa, w innym przypadku odpis aktu urodzenia.

Dobrze dołączyć zaświadczenia o stanie majątkowym i zdrowotnym, choć sąd może ich żądać dopiero na późniejszym etapie. 

Zanim sąd wyda albo odmówi zgody na przysposobienie musi zbadać, czy adopcja jest zgodna z dobrem dziecka. W tym celu może odesłać kandydatów na rodziców do ośrodka opiekuńczego z zamiarem wykonania badań psychologicznych i wywiadu środowiskowego. Jeśli uzna to za konieczne, zbada sytuację życiową potencjalnych rodziców. Wtedy procedura się wydłuży, ale wszystkie te działania są podejmowane w interesie dziecka. Jeśli rodzice uzyskają pozytywną opinię, sąd powinien bez problemu przyznać im prawo do dziecka.

Należy pamiętać, że rodzic biologiczny może w ciągu 6 tygodni zmienić decyzję i mimo deklarowanej zgody na oddanie dziecka, wycofać się ze swych obietnic. Rodzice biologiczni nie mogą wyrazić  zgody przed upływem 6 tygodni od narodzin. W tym czasie dziecko może zabrać matka naturalna, ale jeśli tego nie chce, kandydaci na rodziców powinni złożyć wniosek o ustanowienie ich rodziną zastępczą do czasu uregulowania sytuacji prawnej dziecka.

Do zakończenia postępowania można się starać o uzyskanie zarządzenia tymczasowego zezwalającego na umieszczenie dziecka na czas postępowania u kandydatów na rodzinę zastępczą. Takie zarządzenie wydaje sąd w trakcie postępowania na wniosek rodziców.

Zarządzenie jest natychmiast wykonalne i obowiązuje tylko do prawomocnego zakończenia sprawy.

5. Czy w Polsce jest urząd lub Instytucja Państwowa, która chroni prawa nieletnich. Mam na myśli urząd, do którego można się zwrócić, aby zgłosić np. przemoc wobec dzieci. Taka instytucja kontroluje owa rodzinne i w razie konieczności zabiera rodzica dzieci.

Nie ma w Polsce urzędu, który „zabiera dzieci”. Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej bądź w placówce opiekuńczo-wychowawczej następuje najczęściej na podstawie orzeczenia sądu rodzinnego, w sytuacjach nagłych prawo natychmiastowego zabrania dziecka z rodziny mają pracownicy socjalni, Policja podczas interwencji jeśli stwierdzi zagrożenie dziecka a także kurator sądowy w nagłych sytuacjach. O zagrożeniu dobra dziecka każdy jest zobowiązany poinformować sąd rodzinny miejsca jego zamieszkania, pracownika socjalnego, Policję, szkołę itp. 

Przemoc wobec dzieci można także zgłosić w Prokuraturze właściwej dla miejsca zamieszkania dziecka poprzez złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Istnieje także Rzecznik Ochrony Praw Dziecka i szereg organizacji zajmujących się pomocą małoletnim, ich także można informować. Jeśli chodzi o kontrolę rodziny to następuje to poprzez ograniczenie władzy rodzicielskiej poprzez nadzór kuratora na mocy postanowienia Sądu rodzinnego.